Do niedawna zdalne nauczanie było jedynie abstrakcją. Spotykane w nadzwyczajnych okolicznościach lub jako forma korepetycji. Przejście szkół na system zdalny wydawał się niemożliwy. Pandemia jednak wymusiła wdrożenie zdalnej nauki. Jak wygląda nauka zdalna wszyscy wiemy, ale jak naucza się zdalnie w szkole specjalnej? W szkole, która z założenia wymaga specjalnych dostosowań edukacyjnych?
Szkoła specjalna
Szkoła specjalna jest instytucją, która obejmuje kilka poziomów edukacji, skierowanych do dzieci i młodzieży o różnych stopniach zaburzeń i niepełnosprawności. Jej uczniami są wszystkie osoby, które z różnych względów nie mogą uczęszczać do zwykłej szkoły lub sprostać jej wymogom. W instytucjach tego typu wymaga się doskonale przystosowanych do uczniów form kształcenia oraz odpowiednio wyedukowanej kadry pedagogicznej. Nauka w szkole specjalnej nie skupia się jedynie na przekazywaniu wiedzy, ale także na objęciu uczniów pełną opieką specjalistyczną, rehabilitacją oraz wychowaniem.
System zdalnego nauczania
W marcu 2020 roku w związku z pandemią Covid-19 w całej Polsce zaczęto kształcić dzieci i młodzież w trybie zdalnym. Dotychczas było to bardzo abstrakcyjne pojęcie i nie wiele było wiadomo na temat zdalnej nauki. Uwidoczniło to zalety, ale i wady tego typu nauczania. Zajęcia online prowadzone niebyt kompetentnie prowadzą do obniżenia efektywności nauki. Ograniczenie interakcji z nauczycielem i rówieśnikami może prowadzić do społecznego wycofania się ucznia oraz kłopotów emocjonalnych. Nauka zdalna jest także bardziej podatna na różnego rodzaju formy jej zakłócania i rozpraszania uwagi. Jednak model zdalny ma również swoje niewątpliwe zalety. Przede wszystkim taka forma nauki jest wygodna zarówno dla nauczyciela jak i ucznia. Możliwa jest z każdego miejsca i znikają problemy związane z dojazdem do szkoły. Ważne jest aby w sposób umiejętny poprowadzić zajęcia. Wtedy nauka zdalna może być naprawdę efektowna. Co jednak w przypadku uczniów niepełnosprawnych intelektualnie o specjalnych potrzebach edukacyjnych? Jak w tej sytuacji ma się zdalne nauczanie?
Zdalne nauczanie w szkole specjalnej
Podczas pandemii Covid-19 w szkołach specjalnych możliwa była nauka w trybie stacjonarnym. To od decyzji dyrektorów szkół specjalnych zależało czy zajęcia będą odbywać się w sposób stacjonarny, zdalny, a może hybrydowy. Specyfika pracy i funkcjonowania szkół specjalnych jest bardzo różna. Aby można było realizować w niej proces efektywnego zdalnego nauczania konieczna jest współpraca i zaangażowanie zarówno pracowników szkoły jak i środowiska domowego dziecka. W procesie zdalnego kształcenia potrzeba spójności oraz dobrej organizacji. Znaczącym elementem współpracy są rodzice dziecka, którzy mogą przy użyciu urządzeń telekomunikacyjnych ułatwić kontakt z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. W przypadku uczniów z niepełnosprawnościami, których stan zdrowia nie pozwala na udzielanie informacji zwrotnych do nauczycieli, to rodzice są zobowiązani pośredniczyć w kontakcie. Dodatkowe komplikacje może także powodować brak dostępu do sprzętu komputerowego w domu(zwłaszcza gdy w rodzinie jest kilkoro dzieci). Najbardziej optymalnym sposobem prowadzenia zajęć w szkole specjalnej byłby tryb hybrydowy przy częściowym użyciu urządzeń telekomunikacyjnych, a częściowo w formie tradycyjnej w szkole.
Na co stawiać podczas zdalnej nauki w szkole specjalnej?
W całym procesie zdalnego nauczania niezwykle ważne jest zapewnienie komfortu psychicznego dzieciom. Warto aby rodzice ustalili dzieciom plan dnia, w którym będzie miejsce na naukę ale też zabawę i wspólne spędzanie czasu wolnego. W pedagogice specjalnej kluczowe jest spersonalizowane podejście do ucznia. Należy więc w sposób indywidualny dostosowywać formę oraz warunki pracy. To w jakim czasie dany uczeń zdobędzie daną wiedzę/umiejętność uzależnione jest od wielu czynników, w tym od indywidualnych predyspozycji. Należy także pamiętać, że podczas nauki zdalnej proces ten może ulec spowolnieniu.
