Nienaturalna radość, tryskający, nadmierny optymizm, nieznikający wesoły wyraz twarzy – takie obrazy mogą sprawiać wrażenie pełni szczęścia. Niestety, takie objawy zazwyczaj nie wróżą niczego dobrego – wręcz przeciwnie, stanowić mogą objaw bardzo groźnych schorzeń psychicznych, których jednym z objawów jest epizod manii.
Mania – czym jest i co ją warunkuje?
Mania jest skutkiem uprzednich problemów ze zdrowiem psychicznym. Problemy z emocjami warunkowane najczęściej zaburzeniami hormonalnymi – najczęściej noradrenaliny i serotoniny – prowadzą do trwających od 7- dniowych do nawet kilkumiesięcznych epizodów maniakalnych. Pierwszy napad pojawia się najczęściej miedzy 15 a 30 rokiem życia – wówczas chory doznaje zaburzeń nie tylko ze strony psychicznej i emocjonalnej. Również ciało przechodzi zmiany – chory cierpi na zaburzenia rytmu biologicznego dobowego, dochodzi do zmian procesów fizjologicznych i metabolicznych w jego organizmie. Najbardziej wyrazistymi objawami manii są nagłe i niespodziewane zachowania agresywne, urojenia wielkościowe lub prześladowanie.
Epizod maniakalny – o czym może świadczyć?
Zaburzenia maniakalne nie pojawiają się samoistnie. W przypadku zauważenia nieprawidłowości w zachowaniu, które wpisują się w objawy manii, należy bezwzględnie udać się po pomoc – psycholog Warszawa to pierwsza osoba, do której należy się skierować. Stany maniakalne mogą bowiem świadczyć o:
• narkomanii
• zażywaniu nieprawidłowo dobranych leków,
• zespole Cushinga,
• rozwoju guza mózgu,
• nadczynności tarczycy,
• rozwoju stwardnienia rozsianego,
• rozwoju niewydolności nerek lub mocznicy,
• współistnieniu padaczki skroniowej.
Epizody manii pojawić mogą się również jako reakcja obronna organizmu na nadmierną ekspozycję na stres – podobnie jak depresja.
Jak objawia się mania?
Mania to przede wszystkim nagła zmiana w dotychczasowym zachowaniu i sposobie postrzegania rzeczywistości. Osobo dotknięta zaburzeniem czuje się nadmiernie pewna siebie, tryska optymizmem – również, jeśli nie ma ku temu powodów – nie odczuwa żadnych trosk, zagrożeń, podejmuje działania na granicy prawa, ryzykuje swoje zdrowie, życie i majątek bez rozeznania w konsekwencjach. Chwyta się wielu zajęć – zazwyczaj nadambitnych i ponad swoje możliwości – które porzuca bez wyraźnej przyczyny. Jest wysoce nadpobudliwa, wręcz agresywna – tak w stosunku do nieznajomych, jak i bliskich. Nie potrafi się skoncentrować, jest rozproszona, drażliwa, szybko się irytuje. Zmianom podlega również apetyt chorego – zdecydowanie zmniejsza się jego łaknienie – zmniejszone zostaje również zapotrzebowanie na sen.
Diagnostyka zaburzeń maniakalnych
Aby stwierdzić jednoznacznie, że zmiana zachowania ma charakter zmiany maniakalnej, objaw podstawowy, czyli nadzwyczajny optymizm i wesołość chorego, powiązany z jego drażliwością, powinny trwać minimum tydzień, w połączeniu z minimum trzema występującymi jednocześnie niżej wymienionymi objawami:
• podwyższonym poczuciem własnej wartości,
• potrzeba ciągłego mówienia – wyglądającego niczym przymus mówienia,
• nagła bezsenność lub zdecydowanie zmniejszona ilość snu,
• brak koncentracji,
• podejmowani lekkomyślnych i ryzykownych działań z nadmiernym zaangażowaniem się w ich realizację.
Leczenie manii
Konsekwencją zaburzeń maniakalnych jest zakłócenie interakcji społecznych chorego, prawidłowego postrzegania rzeczywistości, brak możliwości oceny konsekwencji swojego postępowania. Osoba dotknięta manią stanowi zagrożenie zarówno dla siebie, jak i dla swojego otoczenia, nie można przewidzieć jej postępowania. Leczenie zależne jest od nasilenia objawów manii. W przypadku lżejszego przebiegu choroby, możliwe jest zastosowanie terapii psychologicznej w połączeniu z indywidualnie dobraną farmakoterapią – bardzo ważne jest wówczas odpowiednie nastawienie chorego i jego determinacja. Cięższe zaburzenia – w szczególności po epizodach zagrażających zdrowiu i życiu samego chorego, jak i osób trzecich – najczęściej wymagają odizolowania i hospitalizacji.
Po epizodzie maniakalnym ważne jest, by zapobiegać jego nawrotom. Tutaj niezwykle ważną rolę pełni zmiana dotychczasowych przyzwyczajeń, redukcja stresu, zmiana diety oraz rozpoczęcie leczenia właściwego schorzenia.