W jaki sposób postąpić, jeśli zdjęcie naszego dziecka trafi na stronę internetową bez zgody rodziców? Jak postąpić, jeśli wizerunek naszego dziecka jest notorycznie udostępniany przez jednego rodziców, a drugi nie wyraził na to zgody? Ten artykuł podpowie Ci jak postąpić w takich sytuacjach.
Prawna ochrona wizerunku dziecka
Wizerunek człowieka i jego ochrona zapisana jest w kodeksie cywilnym, ustawie o prawach autorskich oraz prawach pokrewnych. Prawna ochrona wizerunku zapisana jest również w ustawie o ochronie naszych danych osobowych. W tym wypadku należy mieć na uwadze, że dzieci nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych. Dlatego nie mogą zarówno nabywać, jak i tracić praw. Nie mogą również zaciągać żadnych zobowiązań. Dziecko nie może samemu wyrazić zgody na upublicznienie swojego wizerunku. Przed osiągnięciem pełnoletności to rodzice dziecka podejmują wszelkie działania mające na celu ochronę jego praw. Dlatego zgoda rodzica jest niezbędna, by wykorzystać wizerunek dziecka w miejscach publicznych itd.
Należy zadać sobie pytanie, czy zgodę na upublicznienie wizerunku dziecka może wystawić jeden z rodziców, czy oboje? Kodeks rodzinny i opiekuńczy informuje, że dziecko, którym opiekują się oboje rodziców, każdy z nich według przepisów może podejmować decyzje samodzielnie jako ustawowy przedstawiciel dziecka. Każdy z rodziców może decydować w sposób samodzielny o upublicznieniu wizerunku dziecka. Jeżeli szkoła chce upublicznić zdjęcie naszego dziecka, to zgodę może wyrazić jeden z rodziców.
Co w przypadku braku zgody jednego z rodziców?
Zdarzają się sytuacje, kiedy jeden z rodziców wystawia na portalach społecznościowych zdjęcia zawierające wizerunek dziecka. Jak postąpić, jeśli drugi z rodziców nie wyraził na to zgody? Czy jeden z rodziców, który nie życzy sobie, by wizerunek dziecka był upubliczniony w sieci, może zablokować działania drugiego rodzica? Są sytuacje, kiedy rodzic nie może samodzielnie podejmować decyzji o wykorzystaniu wizerunku dziecka. Zgodnie z obowiązującym prawem władza rodzicielska przypisana jest obojgu rodzicom. Każdy z nich ma obowiązkowe i uprawnione jej wykonanie. Jednak są sytuacje, kiedy o niezwykle istotnych kwestiach dotyczących dziecka rodzice muszą wspólnie zadecydować. Jeżeli nie będzie zgody w tej kwestii pomiędzy rodzicami, o dalszych losach sprawy może zadecydować sąd opiekuńczy. W przypadku rozwodu rodziców zgoda na rozpowszechnianie wizerunku dziecka musi zostać podjęta przez oboje rodziców. Jeżeli rodzice zaczną się spierać o publikacje wizerunku dziecka w sieci, o dalszych działaniach może zadecydować sąd rodzinny.
Publikacja wizerunku dziecka bez zgodny jednego z rodziców
Ustawa o prawach pokrewnych i prawie autorskim przewiduje wyjątki, o których należy pamiętać w kontekście wymagania na zezwolenie rodzica na upublicznienie wizerunku dziecka. Do tych wyjątków należy osoba, która za pozowanie otrzymała wcześniej umówioną zapłatę. Kolejnym wyjątkiem jest wizerunek osoby, ale stanowi drobny szczegół jak krajobraz, zgromadzenie lub publiczna impreza. Ostatnim warunkiem jest wizerunek osoby, który jest powszechnie znany wszystkim osobą pełniącym funkcje publiczne, społeczne, polityczne lub publiczne. O naruszeniu przepisów prawa mówimy wówczas, gdy wizerunek naszego dziecka został rozpowszechniony bez zgody rodziców, a nie zaszły wyżej wymienione przesłanki. Wówczas rodzice mają pełne prawo by podjąć wszelkie kroki, by chronić wizerunek swojego dziecka.
Jeżeli dojdzie do naruszenia wizerunku dziecka, to rodzic powinien zachować materiał o tym świadczący. Następnie zwracamy się jako rodzice do podmiotu, który naruszył prawo dziecka z informacją, że wizerunek został naruszony bez ich zgody, przytaczając przy tym odpowiednie przepisy prawa w tym konkretnym przypadku prawa autorskie. W przesłanym dokumencie do podmiotu należy dołączyć dowody, które potwierdzają wykorzystanie wizerunku dziecka, a także żądanie zaprzestania publikacji wizerunku małoletniego dziecka oraz usunięcie zdjęć lub filmu.